به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش استان گیلان، از حدود 6 ماهگی اولین دندان شیری که دو دندان وسط فک پایین است شروع به رشد می کند.
زمان طبیعی برای شروع و رویش دندانهای شیری بین 5 تا 7 ماهگی است ولی یک کودک ممکن است خیلی زودتر از این موعد دندان در آورد مثلاً در یک ماهگی و یا شروع رویش دندانهای او تا سن 1.5 سالگی به تاخیر بیفتد که طبیعی است.

 مراقبت های حین رویش دندان  

بیرون آمدن دندان ها غالبا به هیچ گونه درمان و دخالتی نیاز ندارد . اما گاهی نا آرامی و گریه کودک اسباب نگرانی والدین می شود . اولین نشانه دندان درآوردن ، قرمزی تدریجی لثه محل رویش است . کودک معمولا بی تاب و بی قرار و تحریک پذیر می شود. دست و هر چیز دیگر را که به دستش می رسد به دهان خود می برد. بزاق دهانش زیاد می شود.کم اشتها شده و خوب غذا نمی خورد، زیاد گریه می کند نا آرام و بی خواب می شود.گاهی مختصر تب می کند. ( علایمی مانند اسهال نشانه دندان در آوردن تلقی نمی شود زیرا هیچ دلیل علمی برای ارتباط این دو پدیده وجود ندارد ) برای آرام کردن کودک با یک انگشت تمیز لثه را ماساژ دهید.

ماساژ ملایم لثه با یک فلز سرد مانند پشت قاشق چای خوری در کاهش ناآرامی او می تواند مفید تر باشد. می توانید یک تکه یخ کوچکی را در پارچه تمیز پیچیده و روی لثه متورم بمالید. این کار حتما با دقت و احتیاط انجام شود. گاهی اوقات کودک با گاز گرفتن یک تکه نان یا اجسام سخت احساس آرامش می کند. حلقه های لاستیکی مخصوصی نیز وجود دارد که با گذاشتن در یخچال می توان به کودک داد تا گاز بگیرد.

مواظب باشید این اجسام باعث خفگی کودک نشود. در صورت ادامه یافتن ناراحتی ، دندانپزشک می تواند با تجویز دارو کودک را آرام کند و هنگامی که دندان در دهان ظاهر شد. همه ناراحتی کودک بر طرف می گردد.

کودک تقریبا هر 6 ماه یک بار 4 دندان در می آورد و تا پایان سه سالگی رویش 20 دندان شیری که 10عدد در فک بالا و 10 عدد در فک پایین است کامل می شود.

بعضی از والدین از فاصله بین دندان های  شیری فرزندشان نگران هستند و سوال می کنند، وجود فاصله بین دندان های_شیری معمولا طبیعی است و نباید موجب نگرانی باشد ، که عمدتا این فاصله بین دندان های_شیری قدامی فک بالا و پایین دیده می شود.

فراموش نکنید دندانهای شیری کودکان شما با ارزشند زیرا کودکان برای جویدن، صحبت کردن و همچنین برخورداری از ظاهری زیبا به قدرت و سلامت دندان های شیریشان نیازمندند. دندان های  شیری در جویدن و تغذیه کودک که در سن رشد است بسیار حیاتی است و نبود آن ممکن است کودک را دچار سوءتغذیه کند. از طرفی نداشتن دندانهای قدامی شیری می تواند در تکلم کودک اخلال ایجاد کند. زیرا تلفظ بسیاری از حروف با برخورد زبان با این دندان های قدامی شکل می گیرد. به علاوه دندان های  شیری کودکان فضای لازم را بری رویش دندان های دایمی حفظ می کند.  

افتادن زود هنگام دندان شیری

 

اگر کودکتان دندان شیری خود را زودتر از موعد از دست داد ، او را نزد دندان پزشک ببرید تا در جای خالی دندان شیری او وسیله ای به نام « فضا نگه دار» قرار دهد. این وسیله اجازه حرکت دندان های مجاور را به این فضا نمی دهد و فضا برای رویش دندان دایمی زیر لثه حفظ می شود. در غیر این صورت دندان های  شیری مجاور به سمت فضای دندانی خم شده و جلوی رویش دندان دایمی را می گیرند و دندان های کودک نامنظم می شوند.

فضا نگه دار یا اس ام SM (Space Maintainer )به دو صورت ثابت و متحرک ساخته می شود.

در 5 سالگی به کودک توضیح دهید که افتادن دندان کودک طبیعی است. این امر مانع میشود که کودک در هنگام شروع افتادن دندان هایش نگران شود.

 رویش اولین دندان دایمی  

اولین دندان دایمی حدود 6 تا 7 سالگی رویش می کند. و آن دندان آسیایی بزرگ اول فک پایین است که پشت دندان های شیری رویش می کند. و به مرور زمان دندانهای دیگر دایمی رویش نموده تا در سن 11 تا 13 سالگی تمام دندان های شیری افتاده و دندان های دایمی جایگزین می شود.

اکثر والدین تصور می کنند که اولین دندان آسیا که در پشت دومین دندان شیری می روید، شیری است. درحالی که این تفکر صحیح نیست و این دندان که در سن 6 تا 7 سالگی در عقب دندان های شیری رویش می کند دایمی است، و چون در این سن کودک اهمیت چندانی به رعایت بهداشت دهان خود نمی دهد به همین دلیل بیشترین میزان پوسیدگی در بین دندان های دایمی مربوط به همین دندان است. لذا توجه داشته باشید دندانی که در سن 6 تا 7 سالگی در پشت آخرین دندان شیری می روید دایمی است و نسبت به سالم ماندن آن وسواس بیشتری نشان دهید.  

رابطه بین دندان های شیری و دایمی  

بین دندان های شیری و دایمی از لحاظ جنس و مقاومت به پوسیدگی ، شکل و غیره رابطه معنی داری اعلام نشده است. ممکن است کودک دندان های شیری محکم و بدون پوسیدگی داشته باشد ، در حالی که دندان های دایمی او مستعد پوسیدگی و به شدت دچار پوسیدگی شوند و یا بالعکس.  

کج در آمدن دندان دایمی  

گاهی در شرایطی که دندان شیری کودک نیفتاده یکی از دندانهای دایمی او کج از کنار دندان شیری سر می زند که والدین را نگران می کند . درحالت عادی رویش دندان های دایمی که در زیر دندانهای شیری قرار دارند به ریشه دندان شیری فشار آورده و رفته رفته باعث خورده شدن و تحلیل ریشه دندان شیری شده و وقتی دندان شیری بدون ریشه شد، افتاده و دندان دایمی سر میزند.گاهی دندان دایمی که شروع به رویش می کند بنا به دلایلی در مسیر اصلی خود نبوده و دندان دایمی مسیری انحرافی طی می کند و ریشه دندان شیری سالم باقی می ماند و دندان دایمی از کنار دندان شیری سر می زند، بدون آنکه دندان شیری افتاده باشد. این پدیده در مورد دندان های شیری قدامی پایین که دندان دایمی از پشت آنها سر می زند؛ شایع تر است.  

در چنین وضعیتی نکات زیر را مد نظر داشته باشید:

• 1 .  در صورتی که متوجه رویش دندان دایمی شدید بدون اینکه دندان شیری بیفتد سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید تا نسبت به کشیدن دندان شیری اقدام کند
• 2 . دندانی که کج در آمده در صورتی که به موقع تشخیص داده شود و نسبت به کشیدن دندان شیری اقدام گردد به مرور به جای اصلی خود برمی گردد.
• 3 . در صورتی که این اختلال دیر تشخیص داده شود به صورتی که دندان دایمی در مسیر انحرافی کاملا رشد کند و به سطح دندان مقابل برسد و تثبیت شود دیگر با کشیدن دندان شیری دندان دایمی به جای اصلی خود باز نمی گردد و نیاز به ارتودنسی پیدا می کند.
• 4 . مراجعه دوره ای به دندانپزشک جهت معاینه با تشخیص به موقع تاخیر در رویش دندان های دایمی و دیر افتادن دندانهای شیری تمام مشکلات ذکر شده اتفاق نخواهد افتاد و قابل پیشگیری است.

 

 

منبع